श्रीनिवास राव कोटा यांचा जन्म १० जुलै १९४२ रोजी आंध्र प्रदेशातील कांकीपाडू इथं झाला. श्रीनिवास राव यांचे सुरुवातीचे आयुष्य कलाकृतींपासून खूप दूर होते. त्यांचे वडील सीताराम अंजनेयुलु हे एक प्रतिष्ठित डॉक्टर होते आणि तरुण श्रीनिवास राव कोटा एकेकाळी त्याच मार्गावर चालण्याचे स्वप्न पाहत होते. तथापि, नियतीच्या काही वेगळ्याच योजना होत्या. महाविद्यालयीन काळात रंगमंचावर आकर्षित झाल्यानंतर, त्यांना अभिनयाची एक अढळ आवड आढळली. एक अशी आवड जी त्यांचे संपूर्ण आयुष्य परिभाषित करेल.
चित्रपटसृष्टीत पाऊल ठेवण्यापूर्वी, त्यांनी विज्ञान शाखेची पदवी मिळवली, स्टेट बँकेत कर्मचारी म्हणून काम करत असताना, त्यांच्यातल्या कलाकाराला रंगभूमीत खरा अनुभव मिळाला आणि लवकरच मोठ्या पडद्यावर त्यांनी पदार्पण केले. १९७८ मध्ये 'प्रणम खरेदू' या चित्रपटातून त्यांनी पदार्पण केले आणि मागे वळून पाहिले नाही.
कोटा श्रीनिवास राव यांचा चित्रपटसृष्टीतला हा आश्चर्यकारक आहे, त्यांनी तेलुगू, तमिळ, हिंदी, कन्नड आणि मल्याळम भाषांमध्ये ७५० हून अधिक चित्रपट केले आहेत. ते अशा दुर्मिळ अभिनेत्यांपैकी एक होते जे फक्त एका नजरेने किंवा एका शब्दाने प्रेक्षकांना प्रेम, द्वेष, भीती किंवा हसवू शकत होते. खलनायकी भूमिकांपासून विनोदी आणि पात्रांच्या भूमिकांमध्ये अखंडपणे बदलण्याची त्यांची क्षमता महान होती. त्याचे काही उत्कृष्ट अभिनय लोकांच्या मनात कोरले गेले आहेत: आ नलुगुरु, शिवा, आहा ना पेलांता, बोम्मारिल्लू , अत्तारिंटिकी दरेडी, आदावरी मतलाकू अर्थले वेरुळे, रक्त चरित्र, गब्बर सिंग आणि बरेच काही. प्रत्येक भूमिका अभिनयात एक मास्टरक्लास होती, याचा पुरावा की कोटा यांनी केवळ पात्रेच साकारली नाहीत, तर ती जगली.
त्यांच्या संपूर्ण कारकिर्दीत, त्यांना खलनायक, पात्र अभिनेता आणि सहाय्यक अभिनेता अशा राज्यस्तरीय नऊ श्रेणींमध्ये नंदी पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले. २०१२ मध्ये, त्यांना कृष्णम् वंदे जगद्गुरुममधील भूमिकेसाठी SIIMA पुरस्कार मिळाला. २०१५ मध्ये, भारत सरकारने भारतीय चित्रपटसृष्टीतल्या त्यांच्या अमूल्य योगदानाची दखल पद्मश्री देऊन घेतली. हा केवळ त्यांच्यासाठीच नाही तर संपूर्ण तेलुगू चित्रपट जगतासाठी अभिमानाचा क्षण होता.
चित्रपटांव्यतिरिक्त, कोटा श्रीनिवास राव यांनी राजकारणातही आपली छाप सोडली होती. १९९९ ते २००४ पर्यंत त्यांनी विजयवाडा पूर्वेचे आमदार म्हणून काम केले आणि पडद्याबाहेरही सार्वजनिक सेवेची त्यांची वचनबद्धता दाखवली. ते स्पष्टवक्ते, दृढनिश्चयी आणि त्यांच्या मुळांशी खोलवर जोडलेले म्हणून ओळखले जात होते, या गुणांमुळे ते त्यांना वैयक्तिकरित्या ओळखणाऱ्या अनेकांना प्रिय होते.
कॅमेऱ्याबाहेर, श्रीनिवास एक समर्पित कुटुंबप्रमुख होते. त्यांचे लग्न रुक्मिणी यांच्याशी झाले होते आणि त्याच्या पश्चात त्याच्या दोन मुली आहेत. त्याचा एकुलता एक मुलगा, कोटा वेंकट अंजनेय प्रसाद, याचे २०१० मध्ये एका रस्ते अपघातात दुःखद निधन झाले आहे. त्या दुःखाने त्याला कधीही सोडले नाही, परंतु ते पुढे जात राहण्यासाठी त्याच्या कामात ते मनापासून आपली क्षमता ओतत राहिले.
अनेकांना कदाचित माहित नसेल की, या बहुमुखी, बहुरंगी अभिनेत्याने लोकप्रिय तेलुगू डब केलेल्या चित्रपटांमध्ये गौंडमणी आणि मणिवन्नन सारख्या तमिळ अभिनेत्यांसाठी डबिंग कलाकार म्हणूनही आपला आवाज दिला होता. त्याच्या अनोख्या आवाजामुळे त्यांनी ज्या पात्रांसाठी डबिंग केले होते त्यांना एक विशेष ऊर्जा मिळाली. त्यांनी सिसिंद्रीमधील "ओरी नायनो" आणि गब्बर सिंगमधील "मंडू बाबुलम" सारख्या गाण्यांद्वारे संगीतावरील आपले प्रेम दाखवले, जे अजूनही प्रेमाने लक्षात ठेवले जातात. आज, जेव्हा आपण कोटा श्रीनिवास राव यांचे स्मरण करतो, तेव्हा केवळ त्यांची चित्रपटसृष्टी किंवा पुरस्कारच आठवत नाहीत तर त्यांनी आपल्या आयुष्यात आणलेली कळकळ, बुद्धिमत्ता आणि शहाणपण लक्षात येते. ते खऱ्या अर्थाने लोकांचे अभिनेते होते. नम्र, प्रामाणिक आणि मनापासून प्रेम करणारे.
त्यांचे जाणे हे केवळ एका दिग्गज अभिनेत्याचे नुकसान नाही तर एका कथाकाराचा निरोप आहे ज्यांनी आपल्याला हसवले, विचार करायला लावले. आणि खोलवर अनुभवले. नवीन पिढी जेव्हा जेव्हा त्यांच्या अभिनयाची जादू शोधेल तेव्हा त्यांचा वारसा जिवंत राहील. कोटा श्रीनिवास राव हे त्यांच्या कार्याची कदर करणाऱ्या सर्वांच्या हृदयात अमर राहतील.
No comments:
Post a Comment